De kracht van herhaling: een Pantoum
Ik ben zelf iemand die niet goed tegen herhaling, routine en lang of veel hetzelfde kan. Lekker improviseren, op verschillende lokaties werken, niet elke dag tegen dezelfde gezichten aankijken. Dat doet me goed.
Toch leer ik meer en meer dat bepaalde herhalingen van grote waarde zijn. In het dagelijks leven geeft herhaling – mits geen overmaat aan herhaling - een bepaalde rust. In het in contact komen met wat er in jezelf speelt, kan het een enorm verdiepende werking hebben. Zo heb ik in dans de kracht van een herhalende beweging geleerd. Je begint een beweging instinctief en blijft hem herhalen om te doorvoelen wat het betekent. En je kunt er ook kleine variaties op uitproberen, om te ontdekken, exploreren. Zo kun je bijvoorbeeld ook echt ‘lelijk’ dansen en daarmee vervelende gevoelens de kans geven om zich te uiten. Héérlijk kan ik je vertellen!
In mindfulness is er de herhaling van:
- je aandacht richten
- opmerken dat je bent afgeleid;
- zonder oordeel hierover je aandacht opnieuw richten en dan opnieuw beginnen.
Het is nooit ‘te laat’ of ‘bekeken’ of ‘verloren’. Telkens als je merkt dat je bent afgeleid, kun je opnieuw je aandacht richten. Dat geeft een enorme rijkdom en vrijheid. De herhaling van opnieuw beginnen.
Laatst kwam ik een andere vorm van herhaling tegen: een repetitief gedicht, een Pantoum. Een prachtig instrument om in contact te komen met zaken die, soms diep weggestopt, zich in je binnenste roeren. Of zich daar juist heel stil houden. Door het repetitieve in de dichtvorm kan je steeds dieper in die onbewuste laag terecht komen.
Het werkt als volgt: er zijn 20 regels, waarbij een aantal regels in wisselende samenstelling maar volgens een vast schema worden herhaald. Je hoeft helemaal geen dichttalent te zijn, het enige wat nodig is, is dat je spontaan opschrijft wat je als eerste te binnen schiet. Het makkelijkst is het, als iemand anders het schema voor je voorleest, maar in je eentje kan het ook.
Het schrijven van een Pantoum
Voor je Pantoum kies je een thema; één woord dat je spontaan te binnen schiet of een onderwerp waar je al wat langer mee bezig bent.
Dan pak je een leeg blad, zet je je thema als titel bovenaan en schrijf je de cijfers 1 t/m 20 als nummering van je dichtregels van boven naar beneden op je blaadje. En dan kun je beginnen door onderstaand schema te volgen:
Regel 1: “Ik……….”(maak de zin af met vernoeming van je kernwoord erin)
Regel 2: “Ik……….” (beschrijf waar je bent)
Regel 3: “Ik……….” (beschrijf wat je ziet)
Regel 4: “Ik……….” (beschrijf wat er gebeurt in connectie met je kernwoord)
Regel 5: is gelijk aan regel 2
Regel 6: is een gevoelsreactie op regel 2: wat doet het met je?
Regel 7: is gelijk aan regel 4
Regel 8: is jouw reactie op regel 7
Regel 9: is gelijk aan regel 6
Regel 10: wat is je gevoelsreactie op regel 2, wat doet het met je?
Regel 11: is gelijk aan regel 8
Regel 12: hoe is dat?
Regel 13: is gelijk aan regel 10
Regel 14: hoe voelt dat?
Regel 15: is gelijk aan regel 12
Regel 16: wat is je reactie daarop?
Regel 17: is gelijk aan regel 14
Regel 18: is gelijk aan regel 3
Regel 19: is gelijk aan regel 16
Regel 20: is gelijk aan regel 1
En dan tot slot een voorbeeld van een Pantoum:
Afscheid
Ik zit hier op de laatste dag in het laatste uur
Ik bevind me in een gebouw vol vibraties, in een stille hoek.
Ik zie deuren, deuren, deuren en een lege gang. Ik zie mijn schoenen die gaan lopen.
Ik voel de trillingen van voorbij en van wat komen gaat
Ik bevind me in een gebouw vol vibraties, in een stille hoek.
Ik wil huilen/weg én er zijn en blijven;
Ik voel de trillingen van voorbij en van wat komen gaat
Ik word gevuld en bijna overspoeld – maar tóch net niet
Ik wil huilen/weg én er zijn en blijven;
Laat me hier blijven, laat me teruggaan!
Ik word gevuld en bijna overspoeld – maar tóch net niet
Het is veel: beheersen, toelaten; een evenwichtsdans;
Ik voel “ik mag óók vallen, ook dat hoort erbij”
Tranen vullen mijn ogen; verlangen, weemoed en dankbaarheid.
Ik zie deuren, deuren, deuren en een lege gang. Ik zie mijn schoenen die gaan lopen
Ik voel “ik mag óók vallen, ook dat hoort erbij”
Ik zit hier op de laatste dag, in het laatste uur.
Dus ben je benieuwd wat er zich daar binnenin jou roert? Schrijf een pantoum en ontdek het al schrijvend. En als je het leuk vindt...stuur hem ook naar mij!